De zestiende-eeuwse theoloog en jurist Francisco de Vitoria heeft een onuitwisbare erfenis nagelaten. Zijn fundamentele én concrete doordenking van de rechten van de inheemse bevolking van de ‘nieuwe wereld’ heeft het internationale recht diepgaand beïnvloed.

Paus Franciscus heeft goedkeuring gegeven aan het proces van zaligverklaring van Giuseppe Girotti. Hij was een Italiaanse dominicaan die aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in Dachau werd vermoord vanwege zijn hulp aan joden, die hij als ‘oudere broeders’ beschouwde – een uitdrukking die paus Johannes Paulus II later ook gebruikte.

Margaretha was een dochter van koning Bela IV en werd aan God opgedragen voor de bevrijding van Hongarije door de Tataren. Ze was een zus van de heilige Cunegonda van Polen en de zalige Helena van Silezië.

Florence blijkt niet alleen de stad te zijn van dominicaanse schilders als Fra Angelico. Er leefde en schilderde in de zestiende eeuw ook een dominicanes, ontdekte lekendominicaan Dorry de Beijer. Suor Plautilla Nelli wekte haar nieuwsgierigheid.

De affiniteit en vriendschap tussen de twee tijdgenoten Franciscus en Dominicus is door veel tijdgenoten vermeld, en geprezen door Catharina van Siena (1347-1380): ‘Werkelijk twee pilaren van de vernieuwing van de kerk: Franciscus met zijn typische karaktertrek van armoede en Dominicus met zijn wijsheid’ (Dialoog 158).

De regel van Dominicus is gebaseerd op de regel van Augustinus. Daarom wordt in de orde der dominicanen de feestdag gevierd (28 augustus) van deze grote theoloog en kerkleraar, en schrijver van zijn regel ten dienste van het leven in gemeenschap.

Deze Poolse dominicaan was een van de eerste volgelingen van Dominicus en broer van de H. Hyacinthus met wie hij, nadat hij al priester was gewijd van de collegiale kerk van de H. Maria in Sandomier, het habijt van de Orde ontving uit de handen van Dominicus zelf.

Innocentius V was de eerste dominicaanse paus, maar zijn pontificaat duurde slechts vier maanden in het jaar 1276. Zijn feestdag is 23 juni.

De heilige dominicaan Petrus van Verona (of Petrus de Martelaar), wiens feestdag het vandaag is, werd aan het begin van de dertiende eeuw geboren uit ouders van de Katarenbeweging. Hij groeide uit tot ‘de schrik van de ketters’.

Geboren in de tweede helft van de veertiende eeuw in Toscane, Italië, ontving hij in zijn adolescentie een opleiding in de schilderkunst. Bij zijn intrede in de Orde in 1240 ontving hij de naam Johannes (Giovanni).

Catharina werd geboren en gedoopt met de naam Alexandrína (Sandria) in 1522 te Florence, Italië. Zij was nog heel jong toen haar moeder stierf.

Hij theologiseerde ‘met een bijna koortsachtige aandrang’ en inspireerde wereldwijd theologen én gelovigen. Edward Schillebeeckx was door zijn eruditie niet gemakkelijk te begrijpen, maar hij was wel goed te verstaan in zijn gedrevenheid om mensen te helpen worden wat ze zijn: deel van het verhaal van God.  

Dominicaan Georges Anawati werd in het Egyptische Alexandrië geboren, als zoon van een orthodoxe familie. Hij groeide uit tot een pionier in de dialoog tussen christenen en moslims.

De orde der predikers is er ook een van theologen, zoals Yves Congar, die meestal in een adem genoemd wordt met Chenu en Schillebeeckx. Congar speelde een grote rol in de theologie van de twintigste eeuw.

In een tijd van grote culturele, theologische en kerkelijke veranderingen wist de Franse dominicaan Marie-Dominique Chenu velen te bemoedigen en te inspireren. Hij wordt gerekend tot de grootste theologen van de twintigste eeuw. Leo Oosterveen o.p. ontmoette hem meermalen en schreef dit portret van ‘een witte raaf, speurend naar de tekenen van de tijd’.

Slechts enkele weken voor het einde van de Tweede Wereldoorlog stapte ze in Ravensbrück de gaskamer in. ‘Ik wil jullie helpen om in vrede te sterven’, zei zuster Élise Rivet tegen haar medegevangenen. Het was Goede Vrijdag, 1945. Een portret door Peter Wols o.p.

Op 20 mei 1882 wordt ze geboren in het Deense Kalundborg. In 1907, 25 jaar oud, debuteert zij met Frau Marta Oulie, een roman over het huwelijk. Het jaar daarop publiceert zij een bundel novellen over misdeelden in Oslo. Daarna legt zij zich toe op het leven tijdens en de geschiedenis van de Middeleeuwen. Een portret van een Nobelprijswinnaar, door Piet Struik o.p.

Judith Mendes da Costa werd in 1895 geboren als zevende en jongste kind van een Portugees-Joodse familie in Amsterdam. Haar lange zoektocht eindigt in 1944, in de gaskamers van Auschwitz. Een portret door Piet Struik o.p.