05 Juli 2013

Omgekeerde pelgrimage van Rome naar Nederland

Ga naar overzicht

Deel op:

n juni bezocht Tiemen Brouwer ons land, met zijn Romeinse huisgenoten. De leden van deze internationale dominicaanse communiteit werken allemaal als biechtvader in de oude basiliek van de Santa Maria Maggiore in Rome. Elk jaar bekijken ze een land waar een van de communiteitsleden vandaan komt.

Tiemen Brouwer o.p. is biechtvader in de Sta Maria Maggiore en rector van de Friezenkerk in Rome.

Eerder bezochten we Spanje, Hongarije en Italië, nu was ons land aan de beurt. De komende jaren volgen Polen en Slovakije. Australië, Peru of de Filippijnen bezoeken: dat gaat natuurlijk (letterlijk) te ver! Ik maakte het programmaboekje, in het Italiaans, met ook historische achtergronden van alles wat we zouden bezichtigen.

Landen als Spanje en Italië zijn tamelijk homogeen katholiek. Het leek me goed om, naast typisch 'Hollandse’ bezienswaardigheden (Kinderdijk, de grachten van Amsterdam, het Binnenhof etc.) mijn medebroeders te laten kennismaken met de geheel eigen kerkelijke geschiedenis van ons land.

Bijna twee eeuwen zijn de katholieken in de schuilkerken geweest, verborgen. Ze hebben moeten strijden om in stand te blijven. In het museum vanOns lieve Heer op Solder in Amsterdam is dat te zien, en dat maakte indruk.

Evenzo viel het mijn medebroeders op dat veel grote oude Middeleeuwse kerken bij de protestanten terecht zijn gekomen, zoals die van Zwolle (Michaelskerk) en Nijmegen (de Stevenskerk, met een reliek van Albertus Magnus!). Het was even slikken dat oude dominicanenkerken, in Zwolle en Maastricht, boekhandels zijn geworden! In Rome zijn honderden kerken, maar die zijn alle op een of andere manier nog als kerk in gebruik.

De directeur van &Dominicanen Maastricht’ – de mooiste boekhandel ter wereld – gaf ons een presentje mee.

Ook de tijd van de negentiende-eeuwse emancipatie kwam aan bod. We bezochten in Amsterdam de neobarokke St. Nicolaasbasiliek vlakbij het station en in Zwolle de Onze Lieve Vrouwe kerk (De Peperbus): een middeleeuws gebouw met een neogotisch interieur. Hoogtepunt van stijl uit die emancipatietijd was natuurlijk ons dominicanenklooster in Zwolle.

Onze reis valt ieder jaar onder de noemer van 'cultuur- en bedevaartstocht’. Enkele bedevaartsplaatsen stonden dan ook op het program: de crypte van St. Servaas, de eerste geloofsverkondiger in onze streken, in Maastricht, het Duitse Kevelaer en Den Briel. Ieder jaar staat in het brevier op 9 juli de memoria van de Santi Giovanni da Colonia e Compagni Martiri. Nu konden we de plek zelf bezoeken, waar indertijd de dood door ophanging van de Gorcumse martelaren zich heeft afgespeeld.

Eucharistie in Brielle, met voorganger bisschop Van den Hende.

Twee typische elementen van de geloofsbeleving in de Lage Landen uit de late Middeleeuwen waren de Begijnhoven en de Moderne devotie. Met het eerste verschijnsel maakten we kennis op het Begijnhof in Amsterdam, de Moderne Devotie kwam aan bod in Zwolle.

Onze groep bestond uit negen van de elf huisgenoten van onze internationale communiteit. Onze 'specialiteit’ is biechthoren. We wisten dat biechten in de noordelijke landen (opvallend genoeg niet in de Angelsaksische!) sterk is teruggelopen. Toch vertelde al op de eerste dag in de St. Nicolaaskerk in Amsterdam pastor Jim Schilder dat er weer meer gebiecht wordt. Dat is bij ons in Rome ook het geval. Er is een Bergoglio-effect: het charisma van de nieuwe paus werkt, om het kort door de bocht te zeggen, meer op het gevoel dan op het intellect.

Het reisgezelschap met Nederlandse medebroeders in de binnentuin van Zwolle.

Mijn medebroeders hebben kunnen zien hoe inderdaad de Nederlandse cultuur en met name de kerkelijke geschiedenis een heel eigen ontwikkeling hebben gehad in vergelijking met hetgeen ze hebben gezien tijdens de vorige reizen.

Dit is de ingekorte versie van een verhaal dat op papier in het Bulletin verschijnt, de dominicaanse familieberichten.